Tabib hazratlari haqida
Tabibdan jarroh amali talab bemorlar ham najot so‘rashi mumkin. Kasalni xirurgiyaga yuborish yo o‘zi davolashi tabibning tajribasiga bog‘liq.
Bemorga parhez davolashning asosiy qismi ekanini uqtirish darkor. Ayrim dardlarni parhez dorisiz davolaydi. Ko‘p kasallik parhezsiz dori ichish bilan tuzalmaydi, surunkali yashirin kasallik xolatida qolib ketadi.
Xizmat qilinuvchilari ikki jinsga boʼlinadi. Birinchi jins [quvvat] shaxsning hayotini saqlash uchun ovqatlantirishni boshqaradi. Bular oziqlantiruvchi va o'stiruvchi deb atalgan ikki turga bo'linadi.
Quvvatlar bilan ta'sirlar bir-birlari orqali bilinadilar, chunki har bir quvvat biror ta'sirning boshlanadigan yeri bo'lib ...
Biz yuqoriga chiquvchi kovak vena haqida so'zni tamom qildik. Bu esa uning kichik qismidir. [Endi] pastga tushuvchi kovak vena haqida gapni boshlaymiz va aytamiz:
Qifol deyilgan kurak venasiga kelsak, undan boshlab tarmoqlanadiganlari yelka suyagining qarshisiga yetganda teri va yelka suyagining tashqi...
Kovak venaga kelsak, uning tagi avval "qopqa" venasi tarmoqchalaridan oziq olish uchun , qillarga o'xshab, jigarning o'zida...
Harakatsiz tomirlarga kelsak, ular hammasi jigardan chiqadilar. Jigardan birinchi bo'lib ikki tomir o'sadi. Ularning biri [jigarning] botiq tomonidan...
Tushuvchi arteriyaga kelsak, eng avval u to'g'ri ketib, beshinchi umurtqaga borib, unda tayanch topadi,
Ikkita uyqu arteriyasining har qaysisi bo'yinga borib yetganida, ikki qismga, ya'ni oldingi va ortki qismlarga ajraladi. Oldingisi ikki...
Aortaning ikki bo'lagidan ko'tariluvchi qismiga kelsak, u ikkiga bo'linadi. Bularning kattasi o'mrov osti chuqurchasi tomon yo'naladi. So'ngra, o'ng tomonga qiyshayib...
Arteriyalar haqida umumiy tushuncha. Venasifat arteriyalar ham bo'ladi. Uruvchi qon tomirlar, ya'ni arteriyalarning hammasi bittasidan tashqari ikki qavat pardali qilib tuzilgandir.
Ko'krak, bel va dumg'aza umurtqalari oralaridan chiqadigan orqa miya asablari anatomiyasi. Ko'krak umurtqalari oralaridan chiqadigan orqa miya asablarining birinchi jufti birinchi va ikkinchi...
Bo'yin umurtqalari orasidan chiquvchi orqa miya asablari ahatomiyasi. Orqa miyadan o'sib, bo'yin umurtqalaridan chiqqan asablar sakkiz juftdir.
Asablar to'g'risida va bosh miya asablari haqida umumiy so'z Asablarning foydasi ikki turli bo'ladi:
Son, tizza bog'ini, oyoq panjasi bo'g'inlari va oyoq barmoqlari mushaklari anatomiyasi. Son mushaklarining eng kattasi uni yozuvchi [to'g'rilovchi] mushakdir...
Umurtqa ustuni, qorin, moyak, qovuq, erlik olati va orqa teshik mushaklari anatomiyasi. Umurtqa ustuni mushaklarining ba'zilari uni orqaga qarab egadi ...
Qo'l barmoqlarini harakatga keltiruvchi mushaklar anatomiyasi haqida. Qo'l barmoqlarini harakatlantiradigan mushaklarning ba'zilari kaftda va ba'zilari...
Yelka, bilak va bilaguzuklarni harakatlantiruvchi mushaklar anatomiyasi Yelka mushaklaridan, ya'ni yelka bog'inini harakatga keltiruvchi mushaklardan uchtasi ko'krakdan kelib,
Bel, dumg'aza, yana umurtqa va qobirg'alar mushaklari haqida. Bel umurtqalarida enli o'tkir o'siqlar va ko'ndalang o'siqlar bor.
Tomoq mushaklariga kelsak, u ikki juft bo'lib, tomoqni pastga qarab tortadi. Bir juftini hiqildoq bobida aytdik. Ikkinchi...
Hiqildoq tog'aydan iborat bir a'zo bo'lib, tovush [quroli] (ya'ni a'zosi) sifatida tuzilgan. Bu uchta tog'aydan birikkan: birinchi tog'ay ushlab ko'rganda sezilarli bo'lib, tomoq oldida, iyak ostida joylashgan...
Xizmat qilinuvchilari ikki jinsga boʼlinadi. Birinchi jins [quvvat] shaxsning hayotini saqlash uchun ovqatlantirishni boshqaradi. Bular oziqlantiruvchi va o'stiruvchi deb atalgan ikki turga bo'linadi.
Quvvatlar bilan ta'sirlar bir-birlari orqali bilinadilar, chunki har bir quvvat biror ta'sirning boshlanadigan yeri bo'lib ...
Biz yuqoriga chiquvchi kovak vena haqida so'zni tamom qildik. Bu esa uning kichik qismidir. [Endi] pastga tushuvchi kovak vena haqida gapni boshlaymiz va aytamiz:
Qifol deyilgan kurak venasiga kelsak, undan boshlab tarmoqlanadiganlari yelka suyagining qarshisiga yetganda teri va yelka suyagining tashqi...
Kovak venaga kelsak, uning tagi avval "qopqa" venasi tarmoqchalaridan oziq olish uchun , qillarga o'xshab, jigarning o'zida...
Harakatsiz tomirlarga kelsak, ular hammasi jigardan chiqadilar. Jigardan birinchi bo'lib ikki tomir o'sadi. Ularning biri [jigarning] botiq tomonidan...
Tushuvchi arteriyaga kelsak, eng avval u to'g'ri ketib, beshinchi umurtqaga borib, unda tayanch topadi,
Ikkita uyqu arteriyasining har qaysisi bo'yinga borib yetganida, ikki qismga, ya'ni oldingi va ortki qismlarga ajraladi. Oldingisi ikki...
Aortaning ikki bo'lagidan ko'tariluvchi qismiga kelsak, u ikkiga bo'linadi. Bularning kattasi o'mrov osti chuqurchasi tomon yo'naladi. So'ngra, o'ng tomonga qiyshayib...
Arteriyalar haqida umumiy tushuncha. Venasifat arteriyalar ham bo'ladi. Uruvchi qon tomirlar, ya'ni arteriyalarning hammasi bittasidan tashqari ikki qavat pardali qilib tuzilgandir.
Ko'krak, bel va dumg'aza umurtqalari oralaridan chiqadigan orqa miya asablari anatomiyasi. Ko'krak umurtqalari oralaridan chiqadigan orqa miya asablarining birinchi jufti birinchi va ikkinchi...
Bo'yin umurtqalari orasidan chiquvchi orqa miya asablari ahatomiyasi. Orqa miyadan o'sib, bo'yin umurtqalaridan chiqqan asablar sakkiz juftdir.
Asablar to'g'risida va bosh miya asablari haqida umumiy so'z Asablarning foydasi ikki turli bo'ladi:
Son, tizza bog'ini, oyoq panjasi bo'g'inlari va oyoq barmoqlari mushaklari anatomiyasi. Son mushaklarining eng kattasi uni yozuvchi [to'g'rilovchi] mushakdir...
Umurtqa ustuni, qorin, moyak, qovuq, erlik olati va orqa teshik mushaklari anatomiyasi. Umurtqa ustuni mushaklarining ba'zilari uni orqaga qarab egadi ...
Qo'l barmoqlarini harakatga keltiruvchi mushaklar anatomiyasi haqida. Qo'l barmoqlarini harakatlantiradigan mushaklarning ba'zilari kaftda va ba'zilari...
Yelka, bilak va bilaguzuklarni harakatlantiruvchi mushaklar anatomiyasi Yelka mushaklaridan, ya'ni yelka bog'inini harakatga keltiruvchi mushaklardan uchtasi ko'krakdan kelib,
Bel, dumg'aza, yana umurtqa va qobirg'alar mushaklari haqida. Bel umurtqalarida enli o'tkir o'siqlar va ko'ndalang o'siqlar bor.
Tomoq mushaklariga kelsak, u ikki juft bo'lib, tomoqni pastga qarab tortadi. Bir juftini hiqildoq bobida aytdik. Ikkinchi...
Hiqildoq tog'aydan iborat bir a'zo bo'lib, tovush [quroli] (ya'ni a'zosi) sifatida tuzilgan. Bu uchta tog'aydan birikkan: birinchi tog'ay ushlab ko'rganda sezilarli bo'lib, tomoq oldida, iyak ostida joylashgan...