Mushaklar
Asablar, mushaklar, paylar va boyloqlar haqida umumiy soʻz. Biz aytamiz: a'zolarning erkin [ixtiyoriy] harakati miyadan asablar orqali kelgan quvvatlar bilan tugallanadi. Suya....
Tos, oyoq, son, boldir va tizza suyaklari xususiyati va anatomiyasi. Tos [chanoq] suyagi haqida. Dumg'azaning yonida, o'ng va so'l tomonlarda ikkita suyak bor...
Oyoq panjasiga kelsak, u maxkam turish quroli qilib tuzilgan. Shakl bo'yicha oyoqpanjasi...
Kaft ham zararlanish yuz berganida [hamma suyaklarga] yoyilib ketmasin uchun va qo'l panjasi yumaloq narsalarni ushlaganda kaftda chuqurlik tashkil...
Bilak uzunasiga va bir-biriga yonma-yon yotuvchi ikki suyakdan iborat.Ular ikki "chaqmoqpo'lat" deb ataladi...
Yelka suyagi turli ofatlardan yiroqroq bo'lsin uchun yumaloq shaklda yaratilgan. Uning yuqori qismi bo'rtgan [yumaloq] bo'lib, ...
Kurak ikkita foyda uchun tuzilgan. Ulardan biri yelka va qo'lning osilib turishi va yelkaning ko'krakka zich borib taqalmasligidir...
Toʻsh yettita suyakdan iborat. U [suyaklar] boshqa joylarda aytib o'tilgan foydalar uchun bir butun suyak qilib yaratilmagan.
Qobirg'alar o'zlari o'rab turgan nafas olish va ovqatlanish a'zolarining yuqori qismi uchun himoyachidirlar. Qobirg'alar...
Bel umurtqalarida o'tkir o'siqlar va ko'ndalang o'siqlar bor. Ularning pastdagi o'siqlari kengayadi va himoya qiluvchi ko'ndalang o'siqlarga o'xshaydi.
Ko'krak umurtqalari nafas olish a'zolarini o'rab turuvchi qobirg'alar birikadigan umurtqalardir. Ular o'n bitta o'tkir o'siqli va...
Bo'yin o'pka nayi [kekirdak] uchun ajratilgan, o'pka nayi esa shunday foydalar uchun yaratilganki, ular to'g'risida o'z joyida eslatib o'tamiz.
Biz aytamiz: umurtqa o'rtasi kovak suyak bo'lib. u kovakdan orqa miya o'tadi.
Umurtqa ustunining to'rt foydasi bor. Ulardan biri shundaki, umurtqa ustuni hayvonning [hayotini] saqlash uchun lozim bo'ladigan orqa miyaga yo'l bo'ladi
Mana endi tabibga a'zolarning bo'linishining [sababi] ochiladi, uning uchun...
Tishlar o'ttiz ikkitadir. Goho ba'zi kishilarda aql tishi, ya'ni ikki chekkadagi to'rtta chekkadagi tishlar bolmaydi, unda tishlar yigirma...
Jag' choklarini bayon qilganda yuqori jag'lar va chakkalardagi suyaklarning choki ma'lum bo'ladi. Shunday qilib biz aytamiz: yuqori jag'ni yuqoridan u bilan...
Endi aytamiz: xiltlar unsurlarning dastlabki qo'shilishlaridan vujudga keluvchi...
Kallada shu [aytib o'tilganlardan] so'ng yna beshta suyak bo'lib, to'rttasi devorga o'xshagan, bittasi asoslik [vazifasini bajaradi].
Kalladagi barcha suyaklarning manfaati shundaki, [ular] miya uchun qalqon bo'lib xizmat qiladilar, [uni] berkitib turadilar va [har turli] ofatlardan...
Suyaklar o'rtasida qo'shniliklar turlicha bo'ladi. Ulardan ba'zilari bukiladigan bo'g'inlar orqali, ba'zilari suqib kiritilgan, tikilgan yoki yapishtirilgan bo'g'inlar...
Biz aytamiz: suyaklar ichida shundaylari borki, ular gavdaga asos bo'ladilar va gavda ulardan quriladi. Masalan, umurtqa ustunining umurtqa suyaklari...
Balgʼamning baʼzisi nordon boʼladi. Shirin balgʼam oʼzida paydo boʼlgan bir narsa sababli va oʼzidan chet boʼlib, unga aralashgan bir narsa sababli shirin boʼlib, ikkiga boʼlinganidek, ...
Xiltlar toʻgʻrisida, Ikki fasldirBirinchi fasl, xiltlar mohiyati toʻgʻrisida